UDL Geschiedenis 2019-2020Geschiedenis 2019-2020 HET ISRAELISCH- PALESTIJNS CONFLICT EN DE HOLOCAUST Nooit is het Israëlisch - Palestijns conflict uit het wereld-nieuws. Wij vonden gewezen journalist Hans Knoop bereid om over het Israëlisch - Palestijns conflict, de holocaust en de klopjacht op oorlogsmisdadiger Pieter Menten te komen spreken in wat gegarandeerd, gezien zijn loopbaan en zijn contacten, vier razend interessante lezingen zullen worden. |
Hans Knoop (1943) is vanaf 1963 journalist. Hij leerde het beroep bij Nederlands grootste krant ‘De Telegraaf’ waar hij tot in 1978 in tal van functies werkzaam was. Zo was hij enkele jaren oorlogsverslaggever, correspondent in Tel-Aviv en Brussel en interviewde hij alle grote leiders van zijn tijd onder wie President Nixon, de Shah van Perzië, Koning Hoessein, Jitschak Rabin, Anwar Sadat en Menachem Begin. |
Wanneer? Donderdagen 6 - 13 - 20 februari en 5 maart 2020. Begin? Om 14.30 uur. Waar? Aula Grootseminarie, Potterierei 72, 8000 Brugge. Ruime parkeermogelijkheid.
Inschrijven? Door overschrijving van € 37 (inclusief koffie of thee) op de bankrekening van UDL-Brugge met vermelding:
CGE637 Lid(nr.) … (Naam en Voornaam) … Verantwoordelijk bestuurslid: John Dupont, tel. 050 36 33 94
|
Geschiedenis 2018-2019 EEN KIJK OP KOLONISATIE 4 namiddagen. 3 thema’s. 2 docenten. 1 uitnodigend geheel. 7 februari 2019: Belgische kolonisatie in Europees perspectief In 1885 slaagde Leopold II er op de Conferentie van Berlijn in om een groot gebied in Centraal Afrika als zijn privédomein te laten erkennen: de Congo Vrijstaat. Na internationale kritiek nam België het gebied in 1908 over en werd de Congo Vrijstaat herdoopt tot Belgisch Congo. In 1960 werd de kolonie onafhankelijk. 14 februari 2019: De Belgische postkoloniale herinneringen In de voorbije twintig jaar is de koloniale geschiedenis amper weg te slaan uit het maatschappelijk debat. Eerst waren er de boeken van Adam Hochschild (over Leopold II) en Ludo De Witte (over de moord op Lumumba). Dan was er de verjaardag van 50 jaar onafhankelijkheid, met onder meer een nieuwe synthese van David Van Reybrouck. En in 2018 werd een eerste Lumumbaplein ingehuldigd in Brussel. |
28 februari en 7 maart 2019: Congo 1876-1914: verovering, bezetting, kolonisering … De Congolese regio’s zijn op verschillende tijdstippen en op diverse manieren in het koloniaal tijdperk getreden. Aan de hand van drie gebieden die werden geselecteerd, zal die Congolese intrede in die nieuwe era worden aangetoond. |
Wanneer? Donderdagen 7 - 14 - 28 februari en 7 maart 2019. Begin? Om 14.30 uur. Waar? Aula Grootseminarie, Inschrijven? Door overschrijving van € 37 CGE620 Lid(nr.) .… (Naam en voornaam).… Verantwoordelijk bestuurslid: Hugo Brabant, tel. 050 38 18 23
__________________________________________________________________________________ |
Geschiedenis 2017-2018Geschiedenis Oranje tegen Spanje. In 1548 werden de Nederlanden door Keizer Karel verenigd tot de XVII Provinciën, maar honderd jaar later – in 1648 – raakten ze door de Vrede van Münster verdeeld tussen een protestants Noorden (vandaag Nederland) en een katholiek Zuiden (vandaag België). Hoe is het zover kunnen komen? We beginnen onze zoektocht bij de geboorte van Keizer Karel in 1500, beleven de enorme opgang van de Habsburgse dynastie en van de Nederlanden, maar zijn ook getuige van de religieuze twisten en de Tachtigjarige oorlog, met sterke persoonlijkheden als Willem van Oranje en zijn zonen, indrukwekkende generaals in Spaanse dienst als Alva en Farnese, en, last but not least, de tragische vredesduif aartshertogin Isabella. De jaren 1500-1648 vormen ongetwijfeld de meest fascinerende periode uit onze geschiedenis. Docent Edward De Maesschalck (°Leuven, 1946) is doctor in de geschiedenis (Leuven, 1977) en auteur van historische boeken. Hij was aanvankelijk assistent aan de universiteit van Leuven, maar werkte van 1979 tot 2010 bij de Vlaamse Radio en Televisie, eerst als program-mamaker en interviewer (o.m. voor ‘Ten huize van’), later als programma-adviseur bij Canvas. In 2008 verscheen van zijn hand ‘De Bourgondische vorsten’, in 2012 gevolgd door ‘De Graven van Vlaanderen’ en in 2015 door ‘Oranje tegen Spanje’. Wanneer? Donderdagen 18 - 25 januari en 1 - 8 februari 2018. Begin? om 14.30 uur. Waar? Aula Grootseminarie, Potterierei 72 , 8000 Brugge. Inschrijven? Door overschrijving van € 37 (incl. syllabus en koffie / thee) op de bankrekening van UDL-Brugge met vermelding: CGE601 Lid(nr.) .… (Naam en Voornaam).… Verantwoordelijk bestuurslid: Chris Barri, tel. 050 38 58 36
|
______________________________________________________________________
|
UDL Geschiedenis 2016-2017De titel van uw lezingen luidt ‘Het verhaal achter de eerste atoombom’, wat moet ik me daarbij voorstellen? De titel ‘Het verhaal achter de eerste atoombom’ is een verkorte titel. De volledige titel is: ‘Het Manhattan Project, de bombardementen van Hiroshima en Nagasaki, het begin van de koude oorlog en de wapenwedloop’. Deze titel is echter te lang, en daarom werd voor een verkorting gekozen. Trouwens klinkt het ‘Manhattan Project’ niet zo bekend in de oren bij de meeste mensen. Inderdaad, het Manhattan Project, welk project was dat? Het Manhattan Project was de codenaam voor een uiterst geheime operatie, waaronder de regering van de VSA gedurende de 2de wereldoorlog de atoombom en de atoomreactor ontwikkelde met de bedoeling eerder klaar te zijn dan Duitsland. Het theoretisch principe van de atoombom was immers net voor de 2de wereldoorlog in de hele wetenschappelijke wereld bekend. Door het feit dat het project om begrijpelijke redenen zeer geheim werd gehouden en het zich in de VSA afspeelde, kennen weinig mensen de details van het project. Zijn het Manhattan Project, en de bombardementen van de twee Japanse steden van groot belang voor de geschiedenis en de huidige tijd? Men kan gerust stellen dat zowel het Manhattan Project als de gevolgen ervan, kantelmomenten zijn in de geschiedenis! Kijk, wat brachten ze voort? Eerst en vooral veel menselijke ellende natuurlijk. Maar verder de atoombom en de kernreactor. Toen de VSA onmiddellijk na de oorlog het monopolie van de atoombom hadden, en Stalin de vernietigende kracht ervan gezien had na het bombardement van Hiroshima, bonsde hij met zijn vuist op tafel en riep: ‘hierdoor moet ik mijn invloed in Europa beperken’. Het is dus zeer goed mogelijk dat een groter deel van Europa gespaard werd van sovjet overheersing door het naoorlogse atoommonopolie van de VSA. Wist u trouwens, dat in september 1945 de Amerikaanse legerleiding een plan had ontwikkeld om 66 Sovjetsteden met atoombommen te vernietigen? De politieke leiders hebben dit plan echter niet laten uitvoeren. Men kan verder ook stellen dat de invloed van het Manhattan Project tot vandaag de dag nog voelbaar is. Aangezien zowel de atoombom als de kernreactor ‘voortbrengselen’ ervan zijn, zijn alle zaken die tot op vandaag daarmee te maken hebben, gevolgen daarvan. Denk maar aan de wapenwedloop: nadat de Sovjet Unie zelf een atoombom ontwikkeld had in 1949 (eerder dan verwacht door de spionage), ontstond een periode waarbij nog krachtiger wapens ontwikkeld en getest werden: de waterstofbommen. Dit was dan weer aanleiding tot een verdere wapenwedloop. In 1962 was er de Cuba crisis waarbij een kernoorlog tot de mogelijkheden behoorde: de noodzaak voor het bouwen van atoomschuilkelders en het opstellen van kernkoppen drong zich op. De vraag of sommige staten zoals Noord Korea en Iran nu al dan niet op weg zijn om een kernmogendheid te worden, zorgt tot op vandaag voor wereldnieuws. Verder bleek de veiligheid van goed bedoelde kerncentrales fragiel te zijn: Chernobyl, Fukushima… om maar enkele van de bekendste ongevallen in herinnering te brengen. Ook onze Belgische kerncentrales vertonen tekenen van slijtage, en hun veilige werking wordt door sommigen in twijfel getrokken. Wat wilt u eigenlijk bereiken met het geven van lezingen over dit onderwerp? Ik heb ondervonden dat slechts weinig mensen het belang van het Manhattan Project kennen, en dit wil ik met deze lezingen doorbreken. Na elke lezing hoor ik de toehoorders verbaasd zeggen dat ze absoluut niet wisten dat deze spannende gebeurtenissen gedurende de 2de wereldoorlog plaatsvonden en dat de details ervan uiterst interessant waren. Welke aspecten van het Project belicht u tijdens de lezingen? Ik vind het van groot belang om deze geschiedenis vanuit zoveel mogelijk disciplines te benaderen. Uiteraard is het historisch aspect zeer belangrijk, maar ook biografische gegevens van Robert Oppenheimer, de vader van de atoombom, worden uitvoerig verteld. De rol van de politieke en sociale verhoudingen in de VSA en in Europa worden erbij betrokken, en verder wordt de kennis van de atoomstructuur tot 1940 belicht. De politieke besluitvorming in de VSA en in Engeland om over te gaan tot de daadwerkelijke ontwikkeling van de atoombom wordt uiteengezet, evenals de militaire organisatie hiervoor. Verder worden ook de werkelijke uitvoering met alle mogelijke zijtakken zoals de spionage, het leven in de ‘kampen’ waar de bom ontwikkeld werd, enzovoort behandeld. Natuurlijk wordt de belangrijke rol van België als hoofdleverancier van het nodige uranium belicht en ik verklaar ook uitvoerig waarom Duitsland er niet in slaagde een atoombom te ontwikkelen. Wist u trouwens dat naast de VSA, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland ook Japan poogde een atoombom te produceren? En wat vertelt u over de atoombombardementen op twee Japanse steden? Bijna iedereen heeft weet van deze bombardementen, maar slechts weinig mensen kennen meer details. Tekenend voor de harde gevoelens na de bombardementen met atoombommen zijn uitspraken van sommige Amerikaanse geestelijken: “De atoombom is een gift van de Almachtige om Zijn Amerikaanse apostelen de overwinning te bezorgen over de slechteriken”. De bombardementen op Hiroshima en Nagasaki waren een kantelmoment in de menselijke geschiedenis: voor het eerst werden atoomwapens gebruikt in oorlogsomstandigheden. Welke motieven hadden de Amerikanen om te beslissen Japan zo af te maken? Hoe en door wie werd Japan geregeerd in 1945? Welke gebeurtenissen speelden zich voordien af? Kon het bombardement gestopt worden als de interpretatie van het subtiele ‘mokusatsu’ correct was geweest? Hoe zijn de bombardementen precies verlopen? Waarom werd een tweede bom gegooid? Wat waren de medische en sociale gevolgen ervan, en hoe gingen de Japanners en de Amerikanen tijdens de bezetting van dat land, ermee om? Wat zijn de ‘hibakusha’? Waarom was het na de oorlog verboden om over de stralingseffecten te rapporteren? Ik onderstel dat heel wat tijd nodig is om al die aspecten naar voor te brengen? Om al die gegevens op een rustige manier naar voor te brengen heb ik vier lezingen van twee uur nodig. Ik gebruik een power point presentatie en er worden enkele korte authentieke filmfragmenten getoond. |
Geschiedenis Onbekend maar boeiend: het verhaal achter de eerste atoombom. Weinig gebeurtenissen van de moderne geschiedenis hebben zo’n grote invloed gehad op de situatie van de actuele wereld als het maken en gebruiken van de eerste atoombommen. Deze feiten worden dan ook terecht als kantelpunten in de geschiedenis beschouwd. |
We weten dat Hiroshima en Nagasaki in augustus 1945 door atoombommen vernietigd werden. Sommigen kennen zelfs de naam van de geestelijke vader van de bom: Robert Oppenheimer. Maar meestal houdt de kennis daar op. En dat heeft zeker te maken met de doelgerichte geheimzinnigheid waarmee het project omringd was. In vier lezingen zullen alle aspecten (sociale, politieke, culturele, religieus-morele, wetenschappelijke, geschied-kundige…) van het maken van de eerste atoombom en het gebruik ervan op twee Japanse steden naar voor gebracht worden. Het verhaal begint met de eerste kennismaking in Europa met uranium rond 1500. Daarna wordt de sociale sfeer beschreven in New York na 1900 waar de linkse Oppenheimer opgroeide en in Californië waar hij professor was. Rond 1940 werd de eerste atoomsplitsing door een Duitse (!) geleerde gerealiseerd. De vraag waarom Duitsland dan niet een atoombom maakte, wordt dan uitvoerig besproken. Maar het was de Verenigde Staten die er na lang aandringen (!) werk van maakte. We maken kennis met het researchkamp in Los Alamos, met de reusachtige fabrieken op andere plaatsen en met de spionage ten voordele van Rusland. De eerste atoomtest wordt beschreven en de gebeurtenissen in voorbereiding van de bombardementen van Hiroshima en Nagasaki (zoals de conferentie van Potsdam) worden uitvoerig geïllustreerd vanuit Amerikaans en Japans technisch, cultureel en politiek gezichtspunt. Ook de sociale, fysische en morele gevolgen van de slachtoffers van de atoombommen worden behandeld, maar evenzeer de hypocriete houding van de Verenigde Staten tijdens de bezetting van Japan.
|
Docent is Hubert Creyf. Hij is doctor in de weten-schappen en alumnus van de Vlerickschool. Hij werkte enkele decennia in de internationale industrie, en was medewerker-expert van de Verenigde Naties bij het Montreal Protocol voor het substitueren van de CFK’s om de verdunning van de ozonlaag tegen te gaan. Hij was ook Secretaris-generaal van twee Europese verenigingen. Wanneer? Donderdagen 26 januari en 2 - 9 - 16 februari 2017. Begin? om 14.30 uur. Waar? Opgelet: nieuwe locatie! Aula Grootseminarie, Potterierei 72 , 8000 Brugge.Bereikbaar: stadsbus 4 en 14. Ruime parkeermogelijkheid. Inschrijven? Door overschrijving van € 36 CGE581 Lid (nr.) .… (Voornaam en Naam).… Verantwoordelijk bestuurslid: Chris Barri, tel. 050 38 58 36 _________________________________________________________________________
|
UDL Geschiedenis 2015-2016We werden honderd jaar ouder. Chris Spriet draagt de Eerste Wereldoorlog in de genen. Zijn grootvader langs vaderszijde vond in 1918 de dood als burgerslachtoffer, die aan moederszijde verbleef anderhalf jaar lang als vluchteling in Engeland. Als germanist gaf hij jarenlang les over de Britse War Poets. Hij was actief in verschillende binnen- en buitenlandse WO I gerelateerde organisaties. Hij publiceerde ook veel, meestal poëzie. Graag brengt hij voor de UDL-leden een namiddag ‘Poëzie in de Eerste Wereldoorlog’. Wanneer? Maandag 7 maart 2016. Begin? Om 14.30 uur. Waar? Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge. Inschrijven? POE574 Lid (nr.) … (Voornaam en Naam) … Verantwoordelijk bestuurslid: Trui Verhaeghe, tel. 050 39 14 34 |
UDL Geschiedenis 2015-2016De Exodus ontrafeld. De unieke geografische ligging van Kanaän als belangrijk ‘kruispunt’ tussen de Levant en Egypte maakte dat het gebied uitgroeide tot een drukke handelscorridor. Docente is Marleen Reynders, licentiate Egyptologie (KULeuven) en musicologie (KULeuven). Ze geeft gastcolleges en lezingen in binnen- en buitenland. Ze was voorzitter van Egyptologica Vlaanderen, een weten-schappelijke vereniging die de Oud-Egyptische cultuur bij een ruimer publiek wil brengen. Wanneer? Dinsdagen 19 en 26 januari, 2 en 9 februari 2016. Begin? Om 14.30 uur. Waar? Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge. Inschrijven? CGE559 (Lidnr.)… (Voornaam en Naam)… Verantwoordelijk bestuurslid: Chris Barri, tel. 050 38 58 36 ___________________________________________________________________________________ |
UDL Geschiedenis 2014-2015Geschiedenis 500 jaar Vesalius - Geschiedenis van de geneeskunde Met deze lessenreeks maken we een wandeling doorheen de tijd vanaf de prehistorie tot en met de geneeskundige revolutie in de 19de eeuw. Lesgever is em. prof. Paul Broos. Hij was diensthoofd-directeur Heelkunde in UZ Gasthuisberg in Leuven en doceerde anatomie en chirurgie aan de faculteiten Geneeskunde en Bewegingswetenschappen van de KULeuven. Wanneer? Dinsdag 20 - 27 januari en 3 - 10 februari 2015. Waar? Hof van Watervliet, Oude Burg 27, Brugge. Begin? Telkens om 14.30 uur. Inschrijven? CGE537 (Lidnr.)… (Voornaam en Naam)… Verantwoordelijk bestuurslid: Chris Barri, tel. 050 38 58 36
|
______________________________________________________________________ |
UDL Geschiedenis 2013-2014Een reeks van vier lezingen. De Grote Oorlog: 4 maal anders.
In deze cursus geschiedenis kiezen wij ervoor om van de Eerste Wereldoorlog vier verschillende maar boeiende aspecten uit te diepen.
1. Vijf continenten in Vlaanderen. Multiculturele aspecten van de Eerste Wereldoorlog.
Op de slagvelden van Vlaanderen en Noord-Frankrijk waren niet alleen Europese jonge mensen aanwezig maar jongeren uit de vier windstreken, elk met een eigen achtergrond en verhaal.
Velen stierven hier en rusten naast land-genoten. Anderen vinden we verspreid over vele begraafplaatsen.
Lesgever is Dominiek Dendooven, geboren Bruggeling maar werkzaam in Ieper als wetenschappelijk medewerker van de Ieperse musea.
Hij is licentiaat geschiedenis en was commissaris van verschillende tentoonstellingen in ‘In Flanders Field Museum’.
![]() |
2. Herdenken boven ‘vijanddenken’.
In Duitsland staat de herdenking aan de Eerste Wereldoorlog nog in de kinderschoenen.
Sinds 1990 is er een herontdekking van deze - voor hen - vergeten oorlog. De Duitse kant van het verhaal in Vlaanderen wordt liefst vergeten waardoor het verhaal eenzijdig gekleurd wordt.
Als voorbeeld wordt uitgewerkt hoe Tielt, dat gedurende de hele oorlog het hoofdkwartier van het Duitse leger in Vlaanderen was, deze herinnering levendig houdt.
Lesgever is Ann Callens, licentiate geschiedenis met specialisatie Nieuwste tijden.
Zij is docente aan de lerarenopleiding van het Katho Tielt en staat daarmee aan de basis van het Expertisecentrum Erfgoededucatie.
Zij is tevens gediplomeerd streekgids Brugse Ommeland.
3. Het hospitaal van de Koningin. Medische hulpverlening tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Hierin wordt speciaal aandacht besteed aan de Rode Kruishospitalen L’Océan in De Panne, waar ook de Brugse arts Oswald Rubbrecht een belangrijke rol speelde, en in Vinkem.
Lesgever is Luc De Munck, voormalig archivaris van het Rode Kruis Vlaanderen.
Hij publiceert al meerdere jaren over de Eerste Wereldoorlog en was curator van de tentoonstelling ‘Het hospitaal van de Koningin’ die tot 21 april 2013 liep in De Panne.
Hij is medeauteur van het gelijknamige boek.
4. Onder ogen zien. Een reis naar de sporen van de Eerste Wereldoorlog.
De loopgraven van de Eerste Wereldoorlog strekten zich uit van Nieuwpoort tot de Zwitserse grens.
Het landschap bepaalde waar die loopgraven kwamen.
Elke hoogte, elk bosje, elk dorp,… bood kansen voor de verdedigers. ‘Onder Ogen Zien’ probeert dan ook mee te geven hoe het landschap een belangrijke rol speelde en hoe we vandaag die sporen in het landschap kunnen herkennen en begrijpen.
Maar ‘Onder Ogen Zien’ is ook een reisgids, resultaat van 10 jaar research, geschreven door Steven Slos en Bart Debeer.
Lesgever is Steven Slos. Hij is historicus van opleiding en werkt als cultuurbeleidscoördinator bij de Stad Brugge.
Wanneer?
Dinsdag 21 - 28 januari en 4 - 11 februari 2014.
Waar?
Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge.
Begin? Telkens om 14.30 uur.
Inschrijven?
Door overschrijving van € 33 (inclusief koffie of thee) op de bankrekening van UDL-Brugge met vermelding:
CGE519 (Lidnr.) … (Voornaam en Naam) …
Verantwoordelijk bestuurslid: Chris Barri, tel. 050 38 58 36
|
__________________________________________________________________________ |
UDL Geschiedenis 2012-2013Een reeks van vier lezingen. Spanje tussen Conquista en Reconquista. Steeds wanneer gevraagd wordt naar geslaagde voorbeelden van samenleven tussen joden, christenen en moslims, gaat het gesprek al snel over al-Andalus, het middeleeuwse moslimrijk op het Iberisch schiereiland.
Werkelijkheid of mythe?
Eind 711 stak een moslimleger de straat van Gibraltar over en vier jaar later was de verovering van het Iberisch schiereiland zo goed als voltooid.
Al snel volgde een eerste expeditie naar Francia.
In oktober 732 vond één van de meest beslissende veldslagen uit de Europese geschiedenis plaats toen Karel Martel bij Poitiers het moslimleger tot staan bracht.
Was de ‘Conquista’ een blitzkrieg, dan was de ‘Reconquista’ eerder een processie van Echternach.
Pas na de slag bij Las Navas de Tolosa brak de moslimweerstand en in 1236 kwam Córdoba opnieuw in christen handen.
De meerwaarde van de cursus ligt in de zoektocht hoe het werkelijk zat met de ‘convivencia’.
Kan het beeld van een tolerante en plurale samenleving in al-Andalus de toets van de historische werkelijkheid doorstaan of moet het op zijn minst sterk worden genuanceerd?
Lesgever is Luc Corluy.
Na studies aan de KuLeuven (filosofie, sociologie en economie) en een assistentschap aan de faculteit economie volgde een loopbaan in de bankwereld. Daarnaast trad hij op als reisleider voor diverse organisaties, voornamelijk naar Spanje.
Thans is Luc Corluy bijzonder actief als lesgever en auteur. Zijn interesse gaat uit naar de geschiedenis van de Middeleeuwen o.a. van Spanje
Van zijn hand verscheen vorig jaar: ’Spanje tussen Conquista en Reconquista 711-1492’ waarover gezegd wordt: ‘het eerste wetenschappelijk onderlegd boek over deze periode in het Nederlands taalgebied’.
Wanneer?
Dinsdag 15 – 22 - 29 januari en 5 februari 2013.
Begin? Om 14.30 uur.
Waar?
Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge.
Inschrijven?
Door overschrijving van € 33 (inclusief koffie of thee) op de bankrekening van UDL-Brugge, met vermelding:
CGE496 Lid (nr)… (Voornaam en Naam)…
Verantwoordelijk bestuurslid: Chris Barri, tel. 050 38 58 36
|
De Mezquita is de kathedraal van het bisdom Córdoba in Spanje. |